Cá vàng là loại cá màu vàng, nguồn gốc do cá chép hoang dã được con người đem nuôi dưỡng mà phát triển thành. Cá chép nguyên gốc ở Châu Á, Trung Quốc và Nhật Bản sớm được nuôi dưỡng thành công.
Từ đời Tống, người Trung Quốc đã chọn nuôi cá màu vàng để thưởng ngoạn.
Đến đời Đường, ngưòi ta đã đem nuôi cá trong bể, cá chép đã trở thành loại cá mới, đó là cá vàng.
Đòi Tống, nội cung trong hoàng cung ở Tô Châu xây nhiều bể cá cảnh. Từ đó, cách nuôi cá cũng được quan tâm cải tiến.
Đời Minh, cá vàng hoàn toàn trở thành loài cá hai đuôi.
Đến năm 1726, cá vàng ở Trung Quốc không còn là loài đặc chủng nữa. Nó được phối hộp lại tạo thành nhiều loại, có loại cá mắt lồi, cá “ngưỡng thiên” (mắt nhìn lên trời), cá đầu sư tử (cá đầu lân), cá đầu ngỗng, đầu hình cầu…
Hơn bốn trăm năm trước, khoảng năm 1502, cá vàng vào Nhật Bản, thế kỷ 17 tới châu Âu, thế kỷ 19 tỏi Mỹ. Toàn thế giới đều thừa nhận cá vàng có nguồn gốc quê hương ở Trung Quốc.
Từ ngoại hình, ta thấy cá chép và cá vàng khác biệt nhau rất ít vì hai loại này đồng chủng, đồng tên. Các sách cổ ghi chép Ịại cho’ biết cá vàng do cá chép phát triển thành. Cá vàng và cá chép đều thuộc họ cá cương.
Cá cương thuộc động vật cá mồn có xương sổng, gồm nhiều chủng loại có quan hệ mật thiết vói đòi sống con ngưòi. Hiện nay, chúng có khoảng 2,4 vạn loại phân bố khắp thế giỏi. “Mắt cá chép “là loại thứ hai trong các loại cá cương. Hiện nay, ta mỏi biết khoảng hơn 5000 loại, chủ yếu sống ỏ những vùng có nưđc ngọt là loại cá vàng lỏn nhắt do con người nuôi dưõng.
Chứng cứ cho thấy:
-Bất kỳ cá vàng loại nào giao phối với cá chép thì thế hệ con của nó đều phát triển bình thường.
-Cá vàng cỏ gần như không khác cá chép kể cả về màu sắc. Bình thường, không thể phân biệt được, tù lúc mới nỏ cho đến khi trưởng thành hình thể cá hoàn toàn như nhau.
Bản công bổ qua các xét nghiệm rằng máu cá vàng và cá chép cùng loại.
Cá vàng là lọài cá cảnh để thưởng thức vì màu sắc và hình thể rất đẹp, dáng bơi uyển chuyển thanh nhã, tính tình ôn hoà. Trong công viên, nơi phòng khách, trong gia đình, bể cá vàng là bồn cảnh chủ yếu đuộc nhiều người ua thích. Tại thị trường trong ngoài nước, thương trưởng quổc tế, cá vàng đã phát triển thành mặt hàng cao cấp ngày càng cớ nhu cầu lổn cả về số lượng và chất lượng, chủng loai mới.
Thị trường Hồng Kông thích loại cá Vàng mắt rồng, đuôi bướm màu đỏ và màu hồng. Nhật Bản thích loại cá Vàng đầu “lân”, đầu mào hạt đỏ… Người Châu Ảu lại thịch loại cá Vàng mắt rồng, đuôi to. Nhũng nhà chuyên kinh doanh cá cần hiểu biết phong tục tập quán cũng như sỏ thích từng nước để lựa chọn từng loại cá Vàng phù hợp cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.
Hiện nay, không ít các nhà chuyên kinh doanh cá ở Trung Quốc đã trở thành triệu phú. Ở thôn Giang Hải tỉnh Triết Giang có trẽn 10 hộ chuyên nuối cá vàng xuất khẩu. Nãm 1980-1986, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 20 vạn USD. Ở Phúc Châu, có mấy anh em bỏ ra hon hai mẫu đất để nuôi cá vàng, mỗi năm thu hai vạn USD. Ồ Thượng Hải cổ chợ bán cá vàng, có con bán đến giá 300 USD. Bắc Kinh đã từng tham gia triển lãm cá vàng do Mỹ tổ chức vdi hàng trăm đôi cá loại đầu su tử đỏ. Chỉ 3 ngày sau, cá đá bán hết, có đôi cá giá lên tói 1200 USD.
Địa vị của cá vàng trên thị trưởng quốc tế được đánh giá cao. Hàng năm, ở Nhật, tiền thu nhập do bán cá vàng lên tới hàng triệu USD.