Cá betta là loại cá dễ sinh sản, chúng đẻ tương đối nhiều, mỗi lần đẻ khoảng 500 – 700 trứng. Tỉ lệ trứng thụ tinh cao (khoảng trên 95%), tỉ lệ trứng nở cũng khá cao (trên 90%), thời gian tái phát dục ngán (trong vòng 10 ngày). Phần này sẽ trình bày một số kỹ thuật trong việc nhân giống cá betta như: chuẩn bị bể nhân giống, chọn cá giống, làm tổ cho cá đẻ, cho cá đẻ, chăm sóc cá con sau khi nở.
Chuẩn bị bể nhân giống cá betta
Bể nhân giống cá betta có thể là một chậu hoa nhỏ; hoặc bể bằng xi măng, dài khoảng 1/2 mét, rộng độ 3 tấc, cao khoảng bằng 3 cục gạch xây nhà. Nước đổ vào bể khoảng chừng 2.5 đến 3 tấc.
Làm tổ cho cá betta đẻ trứng
Sau khi chọn bể xong, bạn tiến hành làm tổ cho cá đẻ. Cách làm rất đơn giản, chỉ cẩn cho một ít lá chùm ruột già vào bể để cá trống nhả bọt làm tổ, cá mái sẽ đẻ trứng vào đó. Bạn có thể cho vào bể 1/2 miếng gáo dừa để làm nơi cho cá mái núp phòng khi bị cá trống rượt đuổi.
Cách chọn cá betta bố mẹ làm giống
Tuổi thọ của cá betta khá thấp, trung bình khoảng 2 năm. cá betta đạt từ 6 tháng đến 1 năm tuổi là giai đoạn cho sinh sản tốt nhất. Để có được đàn cá con khỏe mạnh, cần phải lựa chọn cặp cá giống thỏa mãn những tiêu chuẩn sau đây:
Cá trống: có thân hình càng lớn càng tốt, vảy thật dày, các vây xòe rộng, không có dị tật. Cá phải có tính khí hung hăng (những con có tính khí hung hăng thường có phản ủng với những tác động bên ngoài, chẳng hạn đá vào ngón tay của bạn khi đưa lên thành hũ). Một tiêu chuẩn nữa là cá phải nhả bọt liên tục lên trên mặt nước.
Cá mái: nên chọn cá mái có thân hình to lớn, màu sắc đậm, cơ thể không bị thương tích. Ngoài ra, cá mái cũng phải có tính khí hung hăng, không nhút nhát, có biểu hiện phùng mang mỗi khi gặp cá trống. Một yếu tố quan trọng nữa là phải chọn cá mái đã đến tuổi sinh sản. Cá mái sắp bước vào thời kỳ sinh sản thì bụng căng đẩy trứng màu vàng, và phía dưới hậu môn lòi ra một cái trứng nhỏ màu trắng. Nếu cá chưa có biểu hiện này chứng tỏ chúng chưa đến tuổi sinh sản, phải nuôi thêm một thời gian nữa để trứng già thêm.
Theo kinh nghiệm của nhiều nghệ nhân, nên chọn cá trống và cá mái có cùng màu sắc, như thế thì đàn cá con sinh ra sẽ giống với bố, mẹ của chúng. Nếu chọn hai con khác màu thì cá con sinh ra sẽ bị lai.
Tiến hành cho cá betta đẻ
Chuẩn bị cho cá đẻ
Sau khi đã chọn dược cặp cá giống, bạn cho hai con vào hai lọ thủy tinh riêng biệt, rồi đặt gần nhau khoảng 2 ngày để chúng quen mặt.
Sau đó, bạn cho chúng vào bể sinh sản (đã chuẩn bị trước). Lưu ý là trước khi cho cá vào bể sinh sản, phải cho ăn thật no để chúng có đủ sức khỏe cho việc sinh sản nhằm tránh trường hợp chúng ăn trứng khi bị đói.
Sau khi cho cá vào bể, bạn phải đậy kín bể, chỉ để hở một ít cho cá thở. Trong thời gian này, phải để cho chúng thể hiện hành vi sinh sản một cách tự nhiên, không nên can thiệp bất cứ hành động nào đến chúng.
Sau khi cho cặp cá giống vào bể khoảng 1 ngày, cá đực sẽ nhả bọt làm ổ và bắt dầu rượt đuổi cá mái. Lúc này màu sắc của cả hai con trở nên đen sậm, chúng bơi sát bên nhau và có biểu hiện rất thân mật. Khi cá mái sắp đẻ, cả hai con thể hiện động tác “âu yếm” rất hấp dẫn đó là khớp miệng với nhau và cuộn tròn nhau trong ổ bọt, sau đó cá mái sẽ đẻ hàng loạt trứng, và cá trống sẽ phun tinh trùng vào ổ bọt để thụ tinh cho trứng. Kể từ lúc này cá trống sẽ giữ vai trò canh gác ổ trứng.
Sau khi đẻ trứng xong, cá mái sẽ bơi đến nằm ở góc bể để nghỉ ngơi. Lúc này bạn phải bắt cá mái ra bể khác để nuôi dưỡng, nếu không cá trống sẽ rượt đuổi và cắn chết cá mái vì nó sợ cá mái ăn hết trứng. Nên nhớ là sau khi bắt cá mái ra ngoài, phải đậy bể cho thật kín để tránh gió lùa vào làm tan ổ bọt và chìm trứng.
Trong quá trình chăm sóc trứng, cá trống thường bơi xung quanh ổ trứng và nhặt những trứng nào rơi ra khỏi ổ và phun trở lại vào ổ bọt. Khoảng hai ngày sau thì trứng sẽ nở, nếu để ý sẽ thấy trong ổ bọt có cá con đang ngọ ngoạy cố thoát ra ngoài. Bạn không nên mở nắp đậy xem cá thường xuyên, vì như thế gió sẽ lùa vào làm tan ổ bọt, làm cá con chìm và chết. Trong thời gian này cá trống vẫn tiếp tục canh giữ ổ bọt như lúc trứng chưa nở. Sau khi cá con nở dược 2 ngày, nên bắt cá trống ra ngoài để nuôi riêng nhằm tránh trường hợp nó ăn cá con.
