Những nguyên nhân khiến cá la hán sinh sản thất bại: cá la hán không sinh sản được hoặc do cá sinh sản được mà trứng không nở thành cá con thành công mà bị thối rữa.
Cá la hán không sinh sản được
Trường hợp cá không đẻ trứng, hoặc có đẻ trứng nhưng không nở thành cá con có thể do những nguyên nhân sau:
Cá chưa đến tuổi sinh sản
Sự thuần thục về tính dục của cá La Hán không phải lúc nào cũng căn cứ vào kích thước và độ tuổi của chúng, mà đôi khi còn phụ thuộc vào chế độ chăm sóc chúng hàng ngày. Khi cá chưa đến tuổi sinh sản thì chúng không thể đẻ trứng, hoặc có đẻ trứng nhưng cá trống không biết thụ tinh. Trường hợp này phải tiếp tục nuôi, và phải cho chúng ăn đầy đủ chất dinh dưỡng đến khi chúng có khả năng sinh sản.
Cá quá già không còn khả năng sinh sản
Cá quá già sẽ cho trứng và tinh trùng không khỏe mạnh, do đó khả năng thụ tinh sẽ không cao. Có khi cá quá già cũng không còn khả năng đẻ trứng. Theo kinh nghiệm của nhiều người, độ tuổi sung mãn nhất cho việc sinh sản của cá La Hán là khoảng từ 1,5 dến 3,5 tuổi. Sau tuổi này không nên cho cá sinh sản, nếu cá sinh sản dược thì đàn con chắc chắn không khỏe mạnh.
Cá la hán bị vô sinh
Cá không sinh sản dược cũng có thể do một trong hai con hay cả hai con bị vô sinh. La Hán không phải là loài cá thuần chủng mà được lai tạo từ nhiều loài cá khác nhau nên tỉ lệ vô sinh ở loài cá này là rất cao.
Các tác nhân như ánh sáng, nguồn nước, không gian bể chật hẹp… cũng có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của cá La Hán.
Cá sinh sản được nhưng ấp trứng không thành công, trứng bị thối rữa.
Trường hợp cá sinh sản được nhưng ấp trứng thất bại thường là do người nuôi thiếu kinh nghiệm trong việc quan sát biểu hiện cá bố mẹ hoặc việc chuẩn bị bể cá la hán sinh sản ban đầu khiến cho trứng bị nấm. Trong trường hợp cá la hán bố mẹ có biểu hiện xung đột và ăn trứng cần phải áp dụng ngay biện pháp ấp trứng nhân tạo. Còn đối với trường hợp trứng cá la hán bị nấm phải có sự phòng ngừa trước.
Nguyên nhân khiến trứng cá la hán bị nấm
Môi trường nước không đảm bảo chất lượng thường là nguyên nhân phát sinh ra nấm trong bể cá. Nấm có màu trắng và lông to bên ngoài. Nấm là một trong những nguồn lây bệnh cho cá và trứng cá, trong đó mục tiêu dễ bị nấm tấn công nhất là trứng cá. Thưòng những trứng không được thụ tinh sẽ bị nấm tấn công trước, sau đỏ lan sang những trứng khỏe mạnh, và cuối cùng toàn bộ trứng đều bị hư hết.
Khi trứng bị nấm tấn công, có khi cá ăn hết những trứng hư để bảo vệ những trứng khác, nhưng cũng có khi cá không hề biết có trứng bị hư, nên nấm cứ lan sang cả ổ trứng.
Cách tách trứng bị nấm ra khỏi bể
Khi thấy trứng nào bị nấm, bạn phải dùng một cái ống hút hoặc cây kim để lấy trứng đó ra khỏi bể. Lưu ý là phải phân biệt trưng bị nấm và trứng bình thường để tránh lấy nhầm. Trứng bình thường có màu trắng đục; trứng bị nấm màu trắng sáng và có những sợi lỏng li ti bên ngoài.
Cách phòng ngừa trứng cá la hán bị nấm
Để phòng ngừa trứng bị nấm, tốt hơn hết phải có biện pháp bảo vệ trứng từ khi vừa mới đẻ. Có nhiều biện pháp bảo vệ trứng cá, như dùng hóa chất. Methylene xanh được xem là hữu hiệu nhất. Với Methylene xanh, trứng cá sẽ được bảo vệ an toàn, không bị nấm.
Thời gian tốt nhất để cho chất Methylene xanh vào bể là lúc cá thôi đẻ khoảng 30-45 phút.
Cách dùng chất Methylene xanh: hút chất Methylene xanh vào một ống xi lanh, rồi xịt thẳng vào ổ trứng, thuốc sẽ phủ trực tiếp vào lớp trứng nhờ chất keo của tinh trùng. Khi dùng chất Methylene xanh phải đọc kỹ hướng dẫn để biết liều lượng sử dụng.